In de praktijk worden problemen rond veilig en gezond werken vaak even ter plekke opgelost. In een arbobeleid staat de vraag hoe dergelijke problemen kunnen worden voorkomen centraal. Een beleidsmatige en structurele aanpak leidt uiteindelijk tot betere arbeidsomstandigheden, minder verzuim en minder ongevallen. Door het beleid in overleg met het personeel vast te stellen is de kans op acceptatie én uitvoering ervan groter.
Knelpunten
Bij kleine ondernemingen ontbreekt een goed arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid, onder meer omdat men geen ervaring heeft met het opzetten van arbobeleid.
Leidinggevenden hebben weinig arbokennis.
Men is onbekendheid met het bestaan van voorzieningen (zoals de branche risico-inventarisatie en -evaluatie, faciliteiten van de deskundige diensten) die hierbij kunnen helpen.
Door gebrek aan aandacht voor preventie worden bij nieuwe investeringen (bijvoorbeeld bij de aanschaf machines) de arbo-aspecten onvoldoende meegewogen.
Een (goed) arbobeleid voor vrijwilligers, jongeren en bijzondere groepen ontbreekt.
De brancheafspraken
Zorg voor een goed arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid als onderdeel van het bedrijfsbeleid. Neem hierin onder andere de volgende onderwerpen op:
een actuele risico-inventarisatie en -evaluatie
een plan van aanpak, waarvan de voortgang jaarlijks wordt geëvalueerd
aanvullende bedrijfsregels, zoals een verzuimreglement, veiligheidsvoorschriften, beleid over persoonlijke beschermingsmiddelen en bedrijfshulpverlening
Betrek medewerkers en de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging bij de ontwikkeling en uitvoering van het arbobeleid.
Integreer het arbobeleid in het bedrijfsbeleid.
Besteed structureel aandacht aan arbo-aspecten bij het aankoopbeleid.
Wees duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van de leiding en de medewerkers op het terrein van arbeidsomstandigheden en verzuim.
Stel duidelijke regels voor vrijwilligers, jongeren en bijzondere groepen in natuur- en landschapsbeheer.
Checklist
Toelichting op de maatregelen
Organisatie en voorbereiding
- Voer jaarlijks een check uit om na te gaan of de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) actueel en up to date is of opnieuw geëvalueerd moet worden om een goed beeld te krijgen van de arbeidsomstandigheden in het bedrijf. Er kan gebruik gemaakt worden van de branchevragenlijsten die (ook digitaal) beschikbaar zijn bij Stigas (www.stigas.nl).
- Stel op basis van de RI&E een plan van aanpak op. Maak voor het opstellen gebruik van de arbocatalogus voor oplossingen van de aandachtspunten. Evalueer jaarlijks de RI&E en het plan van aanpak.
- Bij wijzigingen in de bedrijfsvoering: pas de RI&E aan.
- Betrek (de vertegenwoordigers van) werknemers (ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging) bij de RI&E, het opstellen van het plan van aanpak en de bedrijfsregels ten aanzien van gezond en veilig werken. Stel bijvoorbeeld samen met hen (onderdelen van de) RI&E op; nodig hen actief uit om oplossingen aan te dragen; betrek hen bij de aanschaf van persoonlijke beschermingsmiddelen; geef goede voorlichting en instructie en herhaal deze regelmatig; pak melding van klachten snel op. Zo wordt werken aan gezond en veilig werken een zaak van het hele personeel.
- Zorg voor een goede verzuimprocedure: de wijze van ziekmelden, de contacten hierna, de zorg voor verzuimbegeleiding en ondersteuning door een bedrijfsarts of arbodienst tijdens arbeidsongeschiktheid. Neem een snelle re-integratie als speerpunt op. Zet het onderwerp arbeidsomstandigheden en verzuim ieder kwartaal op de agenda.
- Verhoog de veiligheid, betrouwbaarheid en het gebruiksgemak van arbeidsmiddelen door eisen te stellen bij aankoop (bijvoorbeeld met betrekking tot geluid, trillingen, fysieke belasting, comfort en veiligheid) en te zorgen voor periodiek preventief onderhoud. De onderhoudsfrequentie hangt af van de gebruiksintensiteit en de gebruiksomstandigheden van het arbeidsmiddel. Zorg voor structurele aandacht voor arbo-aspecten bij het aankoopbeleid.
- Wijs een of meer inhoudsdeskundigen/preventiemedewerkers aan die zich verdiepen in en bezighouden met de arbeidsomstandigheden. Zij zijn de schakel tussen de werknemers en de leidinggevende.
- Bij minder dan 25 werknemers mag de werkgever deze taak zelf uitvoeren. In de bos- en natuursector is het nodig dat de inhoudsdeskundige onder andere kennis heeft van veiligheid, lichamelijke belasting, schadelijk geluid, trillingen, schadelijke, stoffen, biologische stoffen, gevaren van gereedschappen en machines, werken langs de weg en op hoogte, werken met grote grazers, gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en alle voorkomende risico vermeld in de RI&E.
- Stel de medewerkers in de gelegenheid om zich periodiek preventief te laten keuren in het kader van het periodiek medisch onderzoek (PMO).
- Zorg voor voldoende opgeleide bedrijfshulpverleners op de werkplek(ken).
- Zorg dat afspraken effectief worden doordat leidinggevende het goede voorbeeld geven. Geef de leiding voldoende kennis én tijd om te werken aan gezonder en veiliger werken, en toezicht te houden op interne regels en afspraken.
Opleiding en instructie
- Zorg ervoor dat werkoverleg en toolboxmeetings regelmatig worden gehouden.
Wat u verder nog moet weten
Checklist voor de leidinggevende
- Houd toezicht op de interne afspraken die er zijn over veilig en gezond werken.
- Geef het goede voorbeeld en houdt u zelf aan de regels die er zijn.
- Los problemen die er zijn met planning, onderhoud, materieel en dergelijke zo snel mogelijk op.
- Moedig medewerkers aan om met verbetersuggesties te komen om het werk veiliger en gezonder te maken. Stel de maatregelen op schrift en zorg dat alle medewerkers op de hoogte zijn. Bespreek de maatregelen regelmatig in het werkoverleg.
Meer informatie
Heb je vragen of nog extra hulp nodig?
Een gezond bedrijf. Zo doe je dat!
Hebben jouw medewerkers een gezonde werkplek? Werken ze allemaal even veilig? En net zo belangrijk: zitten ze lekker in hun vel? Vragen waar wij het antwoord op weten.
Bij Stigas hebben we jarenlange ervaring met het zorgen voor gezonde medewerkers in agrarische en groene bedrijven. Gezonde medewerkers zorgen namelijk voor gezonde bedrijven. En gezonde bedrijven zorgen voor een gezonde sector.
