Arbeidsverzuim door huidklachten kost de agrarische sector jaarlijks ongeveer 17.000 werkdagen. Jaarlijks raken zo’n 150 agrarische ondernemers en werknemers zelfs ongeschikt voor hun eigen werk door huidklachten. Belangrijk genoeg om er aandacht aan te schenken.

Vuistregels voor huidverzorging

U vermindert de kans op huidklachten door:

• uw handen en armen altijd te wassen na het werk, ook bij korte pauzes.
• een milde zeep zonder conserveermiddelen of parfums te gebruiken. De zeep hoeft niet desinfecterend of alkalivrij (pH-neutraal) te zijn.
• handen vol vet en olie eerst te ‘wassen’ met slaolie, koffiedrap uit het filter of met zoete olie. Het vet zal dan gemakkelijk van uw handen gaan. Veeg ze daarna af en was ze met water en zeep.
• de huid na het wassen goed af te drogen met een wegwerphanddoek.
• uw schone handen (voor en na het werk) in te vetten met een verzorgende crème of zalf; dit voorkomt het ontstaan van kloven en schilfers en houdt de huid in goede conditie. Enkele concrete voorbeelden van huidbeschermende crèmes zonder parfums en zonder conserveermiddelen en die worden aanbevolen door dermatologen zijn: Excipial protect, Marly skin, Louis Widmer en Roche Posay.

Actiepunten op de werkplek

Uw huid wordt minder belast als u het volgende in acht neemt:

• Rouleer het werk zodat uw huid minder eenzijdig wordt belast.
• Kies chemische middelen die het minst agressief zijn voor de huid
• Gebruik geen garagezeep, schuurmiddelen, terpentine, kwastreiniger of (was)benzine om de handen schoon te maken. Gebruik ook geen uierzalf met antibiotica; daar kunt u allergisch voor worden.
• Vermijd huidcontact met chemische middelen zoals bestrijdings-, ontsmettings- en diergeneesmiddelen. Ga bijvoorbeeld niet met de blote hand door behandeld zaad en meng geen diergeneesmiddelen in water.
• Het gebruik van aftapkraantjes, een vatenkantelaar en het injecteren van middelen in het water van de hogedrukspuit voorkomt direct huidcontact door morsen en spatten.
• Kies als het kan voor een wateroplosbare verpakking. Dit vermindert huidcontact met het middel.
• Draag handschoenen als u werkt met glas- en steenwol.
• Draag bij voorkeur geen latex handschoenen; u kunt daar allergisch voor worden.
• Zorg dat er een goede verbandtrommel voorhanden is en maak er gebruik van bij verwondingen.
• Werk verstandig in de zon: draag een overall en een helm of pet met nekflap.
• Ga op tijd met klachten naar uw bedrijfsarts en wacht niet totdat uw handen kapot zijn.

Wanneer neemt de kans op huidklachten toe?

Werkt u met bloemen, groenten en planten?

• Intensief contact met planten en bloemen kan huidklachten geven. Bekend vanwege huidirritatie zijn de hyacint en de narcis. De chrysant, die tot de familie van de composieten behoort, geeft nogal eens een allergisch eczeem evenals de alstroemeria en de tulp. Bekend is de ‘tulpenvinger’.
• Groenten zoals tomaat, knoflook, witlof en wortelloof kunnen ook huidklachten veroorzaken.

Werkt u met gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen?

• Een aantal middelen kan huidklachten geven. Zo zal een chemisch middel op een beschadigde of ontstoken huid sneller huidklachten geven.
• Vermijd contact met het gewasbeschermingsmiddel bij het mengen en klaarmaken en bij het vullen en schoonmaken van de spuitinstallaties.
• Vermijd ook contact met bespoten gewas. Draag de beschermende kleding en de handschoenen op de juiste wijze. Lees altijd zorgvuldig het etiket en volg de aanwijzingen op.
• Aanbevolen wordt formaline alleen te gebruiken als er geen vervanger mogelijk is. Herhaaldelijk contact met de huid kan overgevoeligheid veroorzaken.
• Gebruik in de schoeiselbakken chloramine in een wateroplosbare verpakking.

Hebt u wondjes of infecties?

• Bij mensen met een gevoelige huid zal een wondje sneller leiden tot eczeem. Gebruik daarom de verbandtrommel bij een wondje.

Werkt u in de zon?

• Sap van bleekselderij, berenklauw en Sint-Janskruid heeft in combinatie met zonlicht een sterk irriterende werking op de huid. Met als gevolg brandwonden en zelfs littekens.
• Een onbeschermde blote huid mag niet meer dan één kwartier in de felle zomerzon.
• Bescherm uw huid door tussen 12.00 en 15.00 uur zo veel mogelijk beschermd te werken, indien mogelijk in de schaduw; niet te werken met ontbloot bovenlichaam; een hoed, pet of helm te dragen; anti-zonnebrandcrème te gebruiken (factor 10 of hoger).

Werkt u met vee?

• Veehouders hebben veelvuldig contact met allerlei irriterende stoffen, zoals reinigings- en ontsmettingsmiddelen, diervoeders met toevoegingen, graanstof, rubber, antibiotica en fijn gesneden stro.
• Contact met haren, huidschilfers, speeksel, vruchtwater of urine van dieren kan eveneens overgevoeligheid geven van de huid.

Draag de juiste beschermende handschoenen

• Als u een gevoelige huid hebt, of werkt met agressieve stoffen of planten, draag dan handschoenen.
• Deel een paar handschoenen niet met een collega.
• Kies een handschoen met een lange manchet en een goede pasvorm.
• Vervang handschoenen regelmatig. Controleer op gaatjes en scheurtjes.
• Nitrilrubberen, neopreen en 4-H handschoenen zijn goed om uw huid te beschermen. Neem niet te dunne handschoenen.
• Latex en PVC huishoudhandschoenen bieden weinig bescherming tegen plantensappen en chemicaliën. Plastic handschoenen bieden totaal geen bescherming.
• Als u transpirerende handen hebt, kunt u het beste katoenen binnenhandschoenen gebruiken.
• Was de handschoenen voor u ze uittrekt. Hierdoor vermijdt u contact met stoffen die aan de buitenkant van de handschoen zitten.

Doe de huidtest

Wilt u weten welke kans u loopt op huidklachten, test uzelf dan door de volgende vragen te beantwoorden.
1. Had u in de afgelopen 6 maanden een van de volgende verschijnselen aan uw handen of vingers:

Rode, gezwollen handen of vingers?	ja = 1	nee = 0
Rode handen of vingers met kloofjes	ja = 1	nee = 0
Blaasjes op handen of vingers	ja = 1	nee = 0
Ruwe of schilferende handen of vingers	ja = 1	nee = 0
Jeukende handen of vingers	ja = 1	nee = 0

2. Duurden deze verschijnselen langer dan 3 weken? ja = 5 nee = 0

3. Traden deze verschijnselen meer dan één keer op? ja = 5 nee = 0

4. Hebt u op dit moment huidklachten aan uw handen zoals in vraag 1? ja = 6 nee = 0

Hebt u een score van minder dan 6 punten? Dan is de kans klein dat u behoort tot de personen met huidklachten.
Hebt u een score van 6 of meer punten? Dan hebt u een grotere kans op huidklachten. Neem de vuistregels in acht, voer de actiepunten in op de werkplek en draag goede handschoenen.