Ziek door dieren (zoönose)

Veel (wilde) dieren dragen ziektekiemen of (multi-)resistente bacteriën bij zich. Ook vogels en insecten die hier overwinteren en dieren die worden geïmporteerd kunnen vreemde ziektes meebrengen. Sommige infectieziekten kunnen overgaan van dier op mens.

Zoönose

Een ziekte die overgaat van dier op mens wordt een ‘zoönose’ genoemd. Het kan voorkomen bij huisdieren, boerderijdieren en bij wild. Het tijdig herkennen van deze besmettelijke dierziekten, plus een goede werkhygiëne kan u, uw werknemers en omwonenden van uw bedrijf beschermen en vermindert het gebruik van antibiotica.

Hoe gaan ziektekiemen over van dier op mens?

Direct contact: Soms vindt besmetting plaats door direct contact tussen dier, uitwerpselen en mens. Bij het voeren, verzorgen of het assisteren bij de geboorte bijvoorbeeld.
Inademen: Het kan ook zijn dat een ziektekiem zich aan stof of waterdruppels hecht. De besmette stof of druppel kan de stal uitwaaien, worden ingeademd en zo de omgeving besmetten. Of dit gebeurt, hangt af van hoe lang de ziektekiem in de buitenlucht kan overleven.
Insectenbeet: Ziektekiemen kunnen zich ook verspreiden via beten van insecten, knutten en teken.

Welke werknemers zijn extra gevoelig voor dierziekten?

Zwangere vrouwen, mensen zonder milt en mensen die net een transplantatie hebben ondergaan zijn extra gevoelig voor dierziekten. Zwangere vrouwen die besmet raken met een dierziekte lopen het risico op een miskraam of vroeggeboorte. Mensen zonder milt zijn extra gevoelig voor infecties. Ook na een transplantatie, door medicijngebruik of met een wond zijn mensen gevoelig voor infecties.

Wat is de verantwoordelijkheid van de werkgever?

Licht uw medewerkers, stagiairs en bezoekers in over de risico’s, de hygiënemaatregelen en de beheersmaatregelen, zodat zij weten of zij tot een risicogroep behoren en hoe zij moeten handelen.
Volg het bedrijfsgezondheidsplan van uw veearts.

Welke maatregelen beperken het risico op dierziektes?
Algemene hygiënemaatregelen

Handhygiëne: Neemt u een pauze of zit het werk erop? Was uw handen en onderarmen met water en vloeibare zeep. Wrijf na met een alcoholhoudende gel. Droog ze met een wegwerphanddoek. Laat bezoekers voordat zij het erf verlaten ook hun de handen wassen.
Sieraden: Draag geen ringen (ook geen gladde ringen), armbanden of polshorloges tijdens het werk; waar sieraden zitten kunt u moeilijk reinigen.
Nagels en haren: Houd uw nagels kort. Was uw haar na het werk; er zit altijd stof in.
Zakdoek: gebruik alleen papieren wegwerpzakdoeken.
Kleding: Bedrijfskleding is een verzamelplaats voor micro-organismen en moet geregeld worden gewassen. Laat de kleding achter op het bedrijf. Bewaar vuile kleding op een aparte plaats.
Wondjes: Reinig wondjes en huidbeschadigingen met stromend water en zeep en plak er een pleister op.
Hoesten: Nies en hoest met een afgewend gezicht en met de arm voor de mond.

Maatregelen bij de geboorte van dieren

Overweeg een aparte kraamafdeling te maken waar reiniging en desinfectie goed mogelijk is.
Berg geboortemateriaal op in een afgesloten bak en laat deze verwerken door een destructiebedrijf. Onder geboortemateriaal wordt verstaan: de placenta, vliezen, vocht, mest en stro van de geboorteplek.
Voorkom dat honden, katten en ongedierte van geboortemateriaal eten.
Zorg dat iedereen die bij de geboorte van dieren aanwezig is bedrijfskleding, een mond/neuskapje (FFP3 filter), veiligheidsbril, handschoenen en rubberen laarzen draagt.
Zorg dat bij het uitkleden het mondkapje als laatste wordt afgedaan. Neem gebruikte kleding niet mee naar huis.

Overige maatregelen

Geen honden en katten bij de dieren in de stal toelaten.
Bestrijd ongedierte actief of besteed het uit aan een professioneel bedrijf.
Tijdens het reinigen met de hogedrukspuit is het erg belangrijk dat u zich goed beschermt. In de nevel kunnen ziektekiemen zitten. Draag daarom een mond/neuskapje (FFP3 filter).

Maatregelen voor zwangeren

Vermijd tijdens de zwangerschap contact met dieren die gaan bevallen.
Vermijd in de periode van enkele weken rond het lammeren contact met geiten en schapen.
Vermijd contact met de dieren als er abortusproblemen zijn op het bedrijf.

Maatregelen voor varkenshouders en pluimveehouders

Varkenshouders en pluimveehouders wordt aangeraden de jaarlijkse griepvaccinatie te halen. Griep onder de dieren en griep bij mensen kan zich mengen tot een nieuwe vorm van griep.

Wanneer naar de huisarts of bedrijfsarts?

Als u de enige in uw omgeving bent met griepverschijnselen ga dan voor de zekerheid naar de huisarts of bedrijfsarts en geef aan dat u met dieren werkt.