Meest gestelde vragen
Inhoudsopgave
- Wat is stof?
- Wat is agrarisch stof?
- Wat is endotoxine?
- Wat is kwartsstof?
- Is stof altijd schadelijk?
- Waar hangt de schadelijkheid van stof van af?
- Ik rook. Is dit een extra risico?
- Waarom is stof gevaarlijk?
- Merk je het snel als stof schade aanricht aan je gezondheid?
- Ik heb klachten. Wat kan ik nu het beste doen?
Wat is stof?
Stof is een verzameling van vaste of vloeibare deeltjes, die in de lucht aanwezig zijn. Soms is stof zichtbaar en soms onzichtbaar. Stofdeeltjes kunnen een verschillende samenstelling en oorsprong hebben. De verzamelnaam voor alle soorten deeltjes is ‘stof’.
Wat is agrarisch stof?
Agrarisch stof is de verzamelnaam voor al het stof dat aanwezig is op bedrijven in de agrarische sector of verwerkende industrie. Agrarisch stof is van plantaardige of dierlijke oorsprong en is een verzameling van stofdeeltjes, zoals kwartsstof en endotoxine. Het bevat zowel grote als kleine deeltjes.
Wat is endotoxine?
Deeltjes van plantaardige gewassen of van dieren bevatten vaak schadelijke stoffen die afkomstig zijn van bacteriën of schimmels. Endotoxine is een van de meest schadelijke deeltjes. Het is een bestanddeel van de celwand van gramnegatieve bacteriën en komt vrij na afsterven van de bacterie, doordat de buitenste celwand dan uit elkaar valt. Endotoxine dringt diep in de longen door en veroorzaakt daar ontstekingsreacties die kunnen resulteren in gezondheidsklachten zoals (chronische) bronchitis, een grieperig gevoel, astma, benauwdheid, koorts of COPD. Deze klachten kunnen al optreden na het inademen van een zéér kleine hoeveelheid.
Wat is kwartsstof?
Kwarts is stof dat in zand, klei en in veel natuurlijke gesteenten zit. Bij het ploegen, frezen, en oogsten en verwerken van grondgewassen komt kwartsstof in de lucht. Kwartsstof bestaat uit hele kleine onoplosbare stofdeeltjes, die diep in de longen terechtkomen en moeilijk door het lichaam worden verwijderd. De deeltjes kunnen een ‘stoflong’ veroorzaken, waardoor het longweefsel minder elastisch wordt. Bij inspanning zorgt dit voor kortademigheid en benauwdheid. Ook hoesten en pijn op de borst kunnen voorkomen. Het kan zelfs kanker veroorzaken. Naarmate er meer stof wordt ingeademd, neemt de schade toe, die uiteindelijk onherstelbaar kan zijn. In eerste instantie zijn er vaak weinig klachten, maar na langere tijd kunnen ernstige klachten ontstaan met soms arbeidsongeschiktheid tot gevolg.
Is stof altijd schadelijk?
Stof bevat stof bijna altijd schadelijke deeltjes. Dat geldt voor vaste droge stof, maar ook voor nevel en gassen. Het gaat vaak om heel fijne deeltjes van planten (pollen), producten, voer, strooisel, uitwerpselen en dieren (huidschilfers). Het kan ook gaan om kwartsstof uit zand of klei. Vooral kleine deeltjes kunnen diep in je longen doordringen en daar schade aanrichten. Dus ook ogenschijnlijk onschuldige producten van natuurlijke oorsprong kunnen leiden tot ernstige klachten.
Waar hangt de schadelijkheid van stof van af?
De schadelijkheid van het stof is afhankelijk van:
- het type stof (welke deeltjes bevat het stof)
- de hoeveelheid stof
- hoe lang je in het stof werkt
- hoe zwaar het werk is (als het werk inspannend is, adem je meer stof in)
- of je er gevoelig voor bent
Ik rook. Is dit een extra risico?
As je rookt, loop je een groot risico op COPD en longkanker. Roken én in een stoffige omgeving werken, vergroot dit risico.
Waarom is stof gevaarlijk?
Blootstelling aan stof tijdens je werk kan leiden tot ziektes aan je longen en luchtwegen. Het begint vaak met onschuldige klachten zoals niesen en hoesten. Dit kan overgaan in ernstige klachten zoals astma, COPD (een langdurige blijvende longziekte met vernauwing van de luchtwegen) of een stoflong.
Ook kunnen bestaande klachten verergeren door blootstelling aan stof op je werk. Een ziekte aan je longen of luchtwegen heeft een enorme impact op je dagelijks leven: je kunt je werk niet meer doen en kunt minder deelnemen aan sociale activiteiten.
Als je longen vandaag beschadigen, is dat morgen niet over. Zorg dat je de risico’s kent en weet hoe je jezelf op het werk kunt beschermen! Je leest het in onze kennisbank.
Merk je het snel als stof schade aanricht aan je gezondheid?
Klachten aan je longen of luchtwegen merk je niet meteen op. Meestal treden klachten pas na veel jaren op. Vaak als je al gestopt bent met werken. De praktijk leert dat mensen vaak pas maatregelen nemen als er klachten zijn. Maar dan is het te laat!
Ik heb klachten. Wat kan ik nu het beste doen?
Heb je klachten? Bedenk dan of deze met het werk te maken kunnen hebben.
- Wat voor werk doe je?
- Word je daarbij blootgesteld aan stof, gassen of dampen?
- Zie je stof in de lucht?
- Is er een relatie tussen je klachten en je werk?
- Heb je klachten kort nadat je bepaald werk hebt gedaan? Of na langere tijd?
- Worden de klachten minder als je niet aan het werk bent? Bijvoorbeeld in het weekend of tijdens vakanties?
- Welke maatregelen worden er genomen op je werk?
Ik denk dat mijn klachten te maken hebben met mijn werk. Wat kan ik doen?
Denk je dat je klachten met het werk te maken hebben of wil je advies? Neem dan contact op met je arbodienst of bedrijfsarts (bijvoorbeeld via Stigas). Zij kunnen de relatie tussen de klachten en het werk het best beoordelen.
Stigas