Leren van ongevallen: gif mengen

Peter Tamsma

Manager preventieadvies

Stigas verzamelt al sinds jaar en dag informatie over ongevallen in agrarische en groene sectoren, om ook op die manier in de gaten te houden wat er kan gebeuren en waar mogelijk extra aandacht aan besteed moet worden. Bij het verzamelen vallen soms dingen op en die zetten je aan het denken.

Twee werknemers belanden in het ziekenhuis nadat ze chloorgas hadden ingeademd. In dit geval nadat ze per ongeluk zoutzuur met bleekloog hadden gemengd. Foutje, kan gebeuren. Of toch niet? Moeten we er iets van leren, zodat soortgelijke ongevallen in de toekomst voorkomen kunnen worden?

Op de meeste agrarische en groene bedrijven wordt ook met allerlei verschillende stoffen gewerkt. Gewasbeschermingsmiddelen, (vloeibare) meststoffen, schoonmaakmiddelen, ontsmettingsmiddelen, medicijnen, smeermiddelen, noem maar op.

Mengen van middelen, al dan niet bewust, kan allerlei positieve effecten geven, maar er kunnen ook schadelijke concentraties gevaarlijke stoffen ontstaan. Niet voor niets moeten sommige gevaarlijke stoffen gescheiden van elkaar worden opgeslagen op verschillende lekbakken. Als er dan toch iets gaat lekken, voorkom je in elk geval dat de situatie nog erger wordt doordat stoffen met elkaar gaan reageren.

Naast situaties die direct gevaarlijk zijn door het vrijkomen van schadelijke gassen, kan het mengen van middelen ook leiden tot concentraties aan gevaarlijke(re) stoffen die misschien niet direct gevaarlijk zijn, maar wel op lange termijn gevaarlijk voor de gezondheid kunnen zijn. Bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen worden vaak gemengd, zodat je alles in een keer kunt spuiten. Meestal zal dan geen reactie tussen de middelen optreden, maar ze kunnen elkaars schadelijke effecten wel versterken.

Wat kun je dus doen om de schadelijke gevolgen van het mengen van stoffen te voorkomen?

Gebruik je gezonde (boeren)verstand: meng niet zomaar stoffen. Als je niet zeker bent of het veilig is, doe het dan niet. In de arbowereld noemen we dat het voorzorgsprincipe.
Zoek eerst uit of het kan of laat het uitzoeken.
Bewaar middelen in hun originele verpakking en zorg dat de etiketten erop blijven. Hiermee voorkom je dat er misverstanden ontstaan. Zelf weet je het wel als je iets overgiet, maar weten je collega’s het ook?
Zorg dat gevaarlijke stoffen niet onnodig op de werkplek rondslingeren. Berg ze op volgens de voorschriften. Alles wat je vandaag niet nodig hebt, hoort niet op de werkplek aanwezig te zijn.
Zorg dat de kast met gevaarlijke stoffen op slot zit. Daarmee voorkom je dat onbevoegden dingen gaan doen die ze beter niet kunnen doen. Bijvoorbeeld even ruiken wat er in zit of dingen bij elkaar gooien die niet bij elkaar passen.
Op veel agrarische bedrijven lopen ook kleine kinderen rond en zo’n fles kan heel aantrekkelijk zijn.

En nu je dit hebt gelezen, denk even na: kunnen er bij mij gekke dingen gebeuren met gevaarlijke stoffen?