Leren van ongevallen: omstanders

Peter Tamsma
Peter Tamsma
Manager preventieadvies

Stigas verzamelt al sinds jaar en dag ongevallen in agrarische en groene sectoren, om ook op die manier in de gaten te houden wat er kan gebeuren en waar mogelijk extra aandacht aan besteed moet worden. Bij het verzamelen vallen soms dingen op en zetten je aan het denken.

Omstanders

Een triest en ook opvallend bedrijfsongeval de afgelopen weken was het dodelijke ongeval met een campinggast op een camping in Boekel. Volgens de verhalen in de pers probeerde de campinggast een wipkip aan de kant te houden voor een trekker met daarachter een maaimachine of een frees. 
Net daarvoor is mijn oog gevallen op een ongeval in Oostenrijk, waar een man met een kettingzaag een vinger afgezaagd heeft. Ze wilde een tak opzij trekken en raakte met haar linkerhand de ketting.
Hoewel in beide gevallen niet duidelijk is wat er precies is gebeurd en wie verantwoordelijk is, is wel duidelijk dat in beide gevallen een goedbedoelende omstander het slachtoffer is.

Hoe gemakkelijk is het niet als iemand je even helpt? Dat scheelt waarschijnlijk weer tijd en extra werk. En het is toch hartstikke aardig en sociaal om even iemand te helpen?
In de Arbowet wordt veel belang gehecht aan de deskundigheid van medewerkers en het geven van goede voorlichting en instructie. Medewerkers moeten op de hoogte zijn van de risico’s in hun werk en hoe ze ongevallen kunnen voorkomen.
Natuurlijk mogen omstanders wel even assisteren. Daar is meestal niets mis mee. 
Maar bedenk wel dat een omstander minder deskundig is en wellicht de risico’s niet goed in kan schatten. 

  • Je kunt nooit helemaal voorkomen dat opeens een omstander naast je machine staat. Als de kans groot is dat dit gebeurt, kan het verstandig zijn om hierover afspraken te maken.
    o    Wanneer stop je de werkzaamheden? 
    o    Welke veiligheidsafstanden houd je aan? 
    o    Bij welke werkzaamheden accepteer je wel hulp en welke niet?
  • Zorg dat werknemers goed geïnstrueerd en deskundig zijn en daardoor ook een goede inschatting kunnen maken of het wel of niet wenselijk of verantwoord is dat een omstander even assisteert. Want geen enkele situatie is hetzelfde en afspraken nooit 100% waterdicht.
  • Geef medewerkers de vrijheid om werkzaamheden stil te leggen als ze het niet veilig vinden.

Uiteindelijk blijft een bedrijf altijd verantwoordelijk voor een veilige uitvoering van de werkzaamheden.

En nu je dit gelezen hebt, denk even na: “Helpen bij ons omstanders wel eens mee en wat zou daar mis kunnen gaan?”