Vliegtuig belandt op zijn kop: gordel levensreddend

Peter Tamsma

Manager preventieadvies

Stigas verzamelt al sinds jaar en dag informatie over ongevallen in agrarische en groene sectoren, om ook op die manier in de gaten te houden wat er kan gebeuren en waar mogelijk extra aandacht aan besteed moet worden. Bij het verzamelen vallen soms dingen op en die zetten je aan het denken.

Vliegtuig belandt op zijn kop

Een week of twee geleden zie ik in het journaal een filmpje van een landend vliegtuig in Toronto dat vervolgens op de kop belandt en nog een eind doorglijdt. Mijn eerste reactie is dat daar wel veel zullen doden zijn. Uiteindelijk hebben de 80 mensen aan boord het allemaal overleefd. De meesten konden zelfs ongedeerd het vliegtuig verlaten.

Wat heeft dit nu met ongevallen in de agrarische en groene sector te maken, zul je je afvragen. Nou misschien meer dan je denkt. Een van de redenen waarom iedereen dit vliegtuigongeval heeft overleeft, is waarschijnlijk dat je in een vliegtuig bij de landing je gordel om moet doen. Dit heeft er voor gezorgd dat mensen in hun stoel zijn blijven zitten of hangen in dit geval.

Bij het verzamelen van ongevallen zie ik ook met enige regelmaat ongevallen met kantelende trekkers en andere rijdende machines voorbijkomen. Helaas meestal wel met slachtoffers en soms ook dodelijke slachtoffers. Het slachtoffer wordt dan uit de machine geslingerd of wil wegspringen en komt onder de machine terecht. Hadden ze een gordel gedragen, dan waren ze net als de vliegtuigpassagiers op hun stoel gebleven.

Artikelen uit landen als Oostenrijk en Zwitserland over kantelende trekkers, hebben er soms foto’s bijstaan van voertuigen die over een grote hoogte naar beneden zijn gerold. Hoogtes die we in Nederland, zelfs in Limburg, niet halen. De trekker is vaak fors beschadigd, maar de veiligheidscabine/constructie is nog intact. De veiligheidsconstructie zit er dus niet voor niets op. Het enige is; je hebt er alleen wat aan als je binnen de constructie blijft. En daar zorgt de gordel voor. Ik zeg niet dat je dan niet gewond raakt, maar de kans dat je het overleeft wordt stukken groter.

Helaas hoor ik heel veel smoesjes om de gordel niet te dragen. Eén activiteit, waarbij het lastig is om een gordel te dragen, is dan de reden om het helemaal maar niet te doen. Het argument is meestal: “Ik doe hem wel om als het gevaarlijk wordt.” En dan is het gevaarlijk en dan ben je het vergeten of je had een verkeerde inschatting gemaakt van wat gevaarlijk is. Beter zou het zijn om de gordel standaard om te doen en hem af te doen als het lastig is en veilig. Veel bestuurders zullen dan vergeten dat ze de gordel om hebben en dan blijkt dat het toch niet zo lastig is als dat ze dachten.

Wist je trouwens dat je de neiging hebt om de verkeerde kant uit te springen als een machine kantelt? Je hebt namelijk de neiging om naar de lage kant te springen en niet naar de kant die omhoog komt. En die lage kant is de kant waar de machine naartoe kantelt. Beeld het je maar eens in als je op een talud of helling rijdt. Als je geluk hebt, spring je net ver genoeg of je je zit alleen met een voet bekneld onder een machine op het droge. Als je pech hebt lig je eronder in het water en je voet vast. En dan?

In de Arbowet staat niet dat je een gordel moet dragen. Maar er staat wel dat voorkomen moet worden dat iemand onder een kantelend voertuig terechtkomt. Een veiligheidscabine of rolbeugel zit er meestal wel op, maar je hebt er weinig aan als je die gordel niet omdoet. En nu je dit gelezen hebt, denk even na:
Toch maar die gordel om doen, want zo lastig is het nou ook weer niet?